วันนึ้ 23 พ.ค.2568 นี้ ณ ศาลาโนราห์บ้านแซะ หมู่ที่ 6 ตำบลสะกอม อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา ได้มีการจัดพิธี “ตัดจุกครอบเทริด” อย่างสมบูรณ์แบบ ซึ่งถือเป็นพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์และมีความสำคัญสูงสุดในสายศิลปะการแสดงมโนราห์ของภาคใต้ โดยมีลูกหลานชาวบ้านแซะจำนวนหนึ่งที่ผ่านการฝึกฝนตามขนบธรรมเนียมอย่างเคร่งครัด ได้เข้าร่วมพิธีนี้เพื่อยืนยันสถานะ “โนราห์เต็มตัว” อย่างภาคภูมิใจ
ประวัติและความหมายของพิธี “ตัดจุกครอบเทริด”
พิธีตัดจุกครอบเทริด หรือที่เรียกกันอีกชื่อว่า “ครอบครูโนราห์” คือพิธีกรรมสำคัญในวัฒนธรรมมโนราห์ภาคใต้ของไทย มีรากเหง้ามาจากความเชื่อเกี่ยวกับครูโนราห์ ซึ่งถือว่าเป็นจิตวิญญาณต้นกำเนิดของศิลปะการรำมโนราห์ โดยผู้ที่จะเป็นโนราห์อย่างสมบูรณ์จะต้องผ่านพิธีนี้เพื่อแสดงความเคารพและรับพรจากครูบาอาจารย์อย่างเป็นทางการ
“ตัดจุก” หมายถึง การปลดเปลื้องเครื่องหมายของเด็กหรือผู้ฝึกที่ยังไม่ผ่านพิธีให้กลายเป็นผู้ใหญ่ทางจิตวิญญาณ ส่วน “ครอบเทริด” คือการสวมเครื่องเทริด หรือมงกุฎศิลป์ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการได้รับพลังจากครูโนราห์และครอบครูให้สามารถรำมโนราห์ได้อย่างเต็มที่
การฟื้นฟูวัฒนธรรมในชุมชนบ้านแซะ
บ้านแซะมีชื่อเสียงในอดีตว่าเป็นหมู่บ้านที่มีสายโนราห์สืบทอดมายาวนาน แม้ในช่วงเวลาหนึ่งจะมีการหยุดชะงักลง แต่ด้วยความพยายามของคนรุ่นใหม่และผู้สูงวัยในชุมชน โดยเฉพาะผู้นำชุมชนและครูโนราห์ท้องถิ่น ได้ร่วมแรงร่วมใจฟื้นฟูศิลปะโนราห์กลับมาอีกครั้ง
พิธีในครั้งนี้นับเป็นสัญญาณที่ดีว่าศิลปะโนราห์ในบ้านแซะกำลังจะกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง ไม่เพียงเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาและความผูกพันต่อวัฒนธรรมท้องถิ่นเท่านั้น แต่ยังเป็นการสร้างความภาคภูมิใจและรากเหง้าให้แก่เยาวชนรุ่นใหม่ของชุมชน
บรรยากาศในพิธี
ในงานมีทั้งการสวดครอบครู การรำบูชา และการแสดงมโนราห์จากโนราห์รุ่นพี่ที่มาร่วมเป็นเกียรติ พ่อแม่ผู้ปกครองและชาวบ้านมาร่วมงานอย่างคับคั่ง บรรยากาศเปี่ยมไปด้วยความปลื้มปีติ โดยเฉพาะช่วงเวลาที่ครูโนราห์ทำพิธีตัดจุกและครอบเทริดให้กับลูกศิษย์ใหม่ ทุกคนต่างกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่าเป็น “ช่วงเวลาศักดิ์สิทธิ์และน่าจดจำ”
สืบสานมรดก สร้างชุมชนเข้มแข็ง
พิธีตัดจุกครอบเทริดของบ้านแซะในครั้งนี้ เป็นมากกว่าการสืบสานประเพณี หากแต่เป็นการส่งผ่านพลังแห่งความศรัทธา ความสามัคคี และอัตลักษณ์ของชาวบ้านแซะให้ยืนยาวต่อไป เป็นต้นแบบของชุมชนที่รู้จักรากเหง้าของตนและพร้อมเดินหน้าต่ออย่างภาคภูมิ
บ้านแซะถิ่นศักดิ์สิทธิ์
ต้นแซะประดู่คู่ชีวิตศรี
วัดเขาแก้วชี้ธรรมมั่นดี
พี่น้องเปรมปรีดิ์ สามัคคีเป็นหนึ่งเดียว.
รายงานโดย.ทีมข่าวศูนย์วิทยุบงกช : เชิญชวน ชาวบ้านแซะ ท่าแมงลัก หัวสวน เกาะสะบ้า สะพานไม้แก่น มาร่วมเป็นเครือข่ายข่าวชุมชนกับเรา ส่งข้อมูลให้เราลงข่าวให้ คลิกที่นี่ เลย
